Spor Yaparken Müzik Dinlemek Neden Önemli?
Birçoğumuz egzersiz sırasında müzik dinleriz: Koşarken, bisiklete binerken, spor salonunda…
İçgüdüsel olarak, fiziksel efor sırasında bir şekilde müzik dinlemenin bize yardımcı olduğunu biliyoruz. Antrenman sırasında yüksek tempolu müzik dinlemek sadece antrenmanınızı daha keyifli hale getirmekle kalmıyor, aynı zamanda performansınızı da yükselterek oksijen kullanımını ve dikkati pozitif yönde etkiliyor. Peki nasıl mı?
Müziğin psikolojik, psikofiziksel, psikofizyolojik ve ergojenik etkileri bulunmaktadır. Bu etkilere teker teker bakacak olursak:
· Psikolojik etkiler, müziğin ruh halini, duyguyu ve davranışı nasıl etkilediğini ifade eder. Örneğin motive edici müzik dinleyerek, insanlar daha çok çalışmak için içsel bir güç bulurlar.
· Psikofiziksel etkiler, fizyolojik süreçlere olan duyusal tepkileri gösterir. Örneğin bir şarkıyı dinlerken alınan zevk, “iyi hissetme” hormonu olarak bilinen serotonin seviyelerinde bir artışa neden olabilir.
· Psikofizyolojik etkiler, müziğin çeşitli fizyolojik parametreler (örneğin kalp atış hızı, solunum hızı) üzerindeki etkisiyle ilgilidir. Örneğin egzersiz sırasında müzik dinlerken aha az yorgun hissederiz ve daha düşük oranda oksijen tüketiriz.
· Müzik, yorgunluğu geciktirerek veya çalışma kapasitesini artırarak fiziksel performansı iyileştirdiğinde ergojenik bir etki yaratır. Bu tipik olarak beklenenden daha yüksek düzeyde dayanıklılık, güç, üretkenlik veya güç sağlar.
Egzersiz sırasında müziğin bu etkilerini kendimizde de açık bir şekilde gözlemleyebiliyoruz. Bunların yanında müziğin pozitif etkilerinin büyük olasılıkla ritim ve hareket arasındaki bağlantıdan kaynaklandığı düşünülmektedir.
Peki fiziksel aktivite sırasında nasıl bir müzik dinlenmeli?
Spor yaparken tercih edeceğiniz müzik türü ise tamamen yaptığınız aktiviteye bağlı olmakla birlikte müziğin etkilerinden tam olarak faydalanmak için dikkat etmeniz gereken noktalar ise aşağıdaki gibidir:
· Dinlediğiniz müzik hareket ritmini algılamaya yardımcı olmalı
· Müzik ruh halinizi ifade etmeli
- Müziğin ses kalitesi yeterli olmalı
Keyif aldığınız ve egzersiz rutininize uyan müziği seçmek, egzersiz deneyiminizden daha fazla yararlanmanıza yardımcı olabilir. Herkesin farklı bir ideal egzersiz hızı ve yoğunluğu olduğundan, sizin için tam olarak hangi temponun işe yaradığını belirlemek bir deneme yanılma süreci gerektiriyor. Ancak şunu da unutmayalım ki müzikli veya müziksiz olsun egzersiz genel sağlık için çok önemlidir.
Kaynaklar:
1- https://www.researchgate.net/publication/235925570_Music_in_sport_and_exercise
2- Fritz, T. H., Hardikar, S., Demoucron, M., Niessen, M., Demey, M., Giot, O., … Leman, M. (2013). Musical agency reduces perceived exertion during strenuous physical performance. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(44), 17784–17789. doi:10.1073/pnas.1217252110
3- Stork, M. J., Kwan, M. Y. W., Gibala, M. J., & Martin Ginis, K. A. (2015). Music Enhances Performance and Perceived Enjoyment of Sprint Interval Exercise. Medicine & Science in Sports & Exercise, 47(5), 1052–1060. doi:10.1249/mss.0000000000000494
4- Karageorghis, C. I., & Priest, D.-L. (2012). Music in the exercise domain: a review and synthesis (Part I). International Review of Sport and Exercise Psychology, 5(1), 44–66. doi:10.1080/1750984x.2011.631026
